Het kan heus wél! Een harmonieus samengaan van Joodse en Arabische karakters.
In Spanje was dat ooit mogelijk in de zeven eeuwen die de Arabieren (islamitische Moren) heersten over Al Andalus, een enorm rijk dat ook een groot deel van Spanje en Portugal besloeg en waar zowaar godsdienstvrijheid bestond onder islamitische heerschappij. Joden, christenen en moslims leefden in volledige vrijheid van geloofsbeleving samen. Bekeringen zoals in het huidige ‘kalifaat’ waren niet verplicht. Niet-moslims, christenen en joden dus, moesten wel extra belasting betalen en ze waren, wettelijk vastgelegd, wél tweederangsburgers. Dit alles nadat ze in de 5e eeuw ook wel eerst even onder de voet gelopen waren natuurlijk, door strijders van en voor het Islamitisch Kalifaat. Maar zo’n tolerantie en vrijheid, dat zie ik in een islamitisch kalifaat 3.0 toch niet gauw gebeuren.
In de muziek kan het wel. Luister maar ongeveer 15.25 uur naar AmsterdamFM, deze week gepresenteerd door Beitske de Jong. Fabiola Veerman is namelijk even de sateh kambing aan het keuren in de gordel van smaragd.
Luister naar een lichtend voorbeeld van integratie en culturele versmelting: “Arab medley” door Avishai Cohen. Moeiteloos en organisch lopen Hebreeuwse ritmes over in de Arabische of eigenlijk andersom, de gast mag beginnen, nietwaar? In het middenstuk klinkt westerse jazz op z’n Avishai-Cohens. Oriënt en Occident vloeien ook al moeiteloos samen in hem.
Soms zingt hij zelfs in de taal ontstaan in Al Andalus, het Ladino, de taal van de Sefardische joden, Judeo-Spaans, de Ladinoliedjes die zijn moeder altijd zong in de kibbutz waar hij opgroeide.
Let wel: de contrabassist-Cohen.
Om h
et makkelijk te maken: er zijn -in de muziek, daarbuiten vast veel meer- twee Avishai’s Cohen. Allebei wereld
muzikanten in de breedste zin des woords. Allebei geboren in Israël maar als ware wereldburgers pendelend tussen jazzmekka U.S.A en hun geboorteland. Allebei opereren ze in het jazz idioom.
De ene speelt fantastisch trompet, de ander duizelingwekkend contrabas. De contrabas? Toch dat beetje suffige instrument, dat dienstbaar plukkend en ritme ondersteunend zijn niet opzienbare maar nuttige taak verricht?
Nou, nee. Luister naar een Charles Mingus. En naar Avishai Cohen dus. En kijk naar optredens op Youtube. Het prachtige van een open mind, op muzikaal en ander gebied. Het samenspelen, improviseren, bewonderend lachje om andermans invallen, stapje terugdoen en genereus een ander laten ‘shinen’ zoals dat nu heet. Drie vrij geniale muzikanten die één bonk muzikale energie worden.
Het blijft een schitterend wonder om mee te maken en te horen, zo’n muzikale symbiose.
Verder in dit uur, als verlengstuk van Avishai’s open mind en omdat we zoveel zaken niet zouden moeten begrenzen, nog de roemruchte Amerikaanse funkgeilneef die gisteren onverwachts overleed, Prince, die wel even in dit programma geëerd moet. Plus een IJslandse zanger met een fijne Zwitserse pianist, Jonsi & Nico Muhly. Ook de getourmenteerde Franse zanger, Benjamin Biolay en als afsluiter een zwoele Argentijnse tangozanger, Agustín Lara met Arrancamé la vida: scheur mij maar uit het leven.
Dat brengt ons dan weer bij Prince. Lees verder in Metha’s Muziek een soort I.M. blog over Prince, die opeens uit het leven werd gescheurd.
Voor meer verhalen over muziek zonder grenzen: Metha’s Muziek.
