Het Nederlands Instituut voor OorlogsDocumentatie voert een onderzoek uit naar de behandeling van joden door de gemeente na afloop van de tweede wereldoorlog. Dat blijkt uit een brief aan de gemeenteraad van burgemeester Eberhard van der Laan. In maart werd deze kwestie actueel toen bleek dat veel joden die terugkeerden na afloop van de Tweede Wereldoorlog een aanslag hadden gekregen voor niet-betaalde erfpachtbelasting. Journalisten van Het Parool hadden dit ontdekt in de online-archieven van het grondbedrijf Amsterdam.
Onderzoeker van het NIOD dr. Hinke Piersma legt in een gesprek met AmsterdamFM uit dat er de laatste twintig jaar al enig onderzoek is gedaan naar de context van terugkeer en opvang van joden na de Tweede Wereldoorlog. Om deze kwestie van rechtsherstel te beantwoorden moet echter nog heel veel onderzoek gedaan worden. Omdat het onderzoek voor 1 april afgerond moet zijn concentreert de onderzoeksgroep zijn onderzoek vooralsnog op de kwestie van de erfpachtbelasting, maar in een later stadium kan dat uitgebreid worden met de algemene gemeentelijke behandeling van de joden en wordt het onderzoek waarschijnlijk ook uitgebreid naar de rest van Nederland. Dan kan de vraag beantwoord worden hoe Amsterdam het in vergelijking met andere Nederlandse steden deed. Over de vraag van eventuele financiële restitutie aan joodse slachtoffers doen de onafhankelijke onderzoekers van het NIOD überhaupt geen uitspraken.
