Over de Ethica en de Politica van Aristoteles
gast: Jan van Ophuijsen, bijzonder hoogleraar antieke filosofie Universiteit Utrecht
U kunt de uitzending hier terugluisteren
Om Aristoteles te lezen hebben we geen Week van de Klassieken of een Maand van de Filosofie nodig. Aristoteles (384-322 vC) was een universele geest die zich bezighield met logica, biologie, metafysica maar ook met politiek en ethiek. Hij was een leerling van Plato zoals Plato op zijn beurt een leerling was van Socrates. Aristoteles was van 367 tot de dood van Plato in 347 verbonden aan diens Akademie in Athene. Wat maakte dat drie zulke onderscheidende denkers elkaar in die vierde eeuw voor Christus opvolgden?
Aristoteles’ Ethica Nichomachea wordt beschouwd als de eerste systematische uiteenzetting over ethiek in het westerse denken. Lezend in de vertaling van de Ethica vergeet je eenvoudig dat je een bijna 2400 jaar oude tekst leest. Deze tekst, een van de meest toegankelijke van Aristoteles, vormt het begin van een lange filosofische traditite. Die leesbaarheid, eigen aan de tekst maar ook zeker een verdienste van de vertalers, en de doorwerking van de ideeën van Aristoteles maken dat je als lezer eenvoudig aansluiting vindt bij de gedachtegang. Maar dat kan ook verraderlijk zijn. Zo luidt de titel van het eerste boek van de Ethica: Het doel van het menselijk bestaan is geluk. Het geluk van deze aartsvader van de filosofie sluit niet noodzakelijk aan bij ons idee van geluk. En bovendien van wiens geluk spreekt hij? Alle mensen? Grieken? Atheners? Een handvol machtigen of politici?
De Ethica en de Politica zijn op zichzelf staande werken. Aristoteles kan de individuele mens, zijn geluk en zijn verantwoordelijkheden echter niet los zien van de maatschappij waar hij deel van uitmaakt . De mens was in zijn ogen een ‘zôon politikon’ , voor wie het persoonlijke doel samenvalt met het politieke. Neemt geluk daarmee de gedaante aan van een plicht?
Sinds 1999 verschijnt bij de Historische Uitgeverij de reeks Aristoteles in Nederlandse vertaling. De Ethica verscheen als eerste deel in deze reeks. Afgelopen herfst verscheen de Politica.
Jan van Ophuijsen is bijzonder hoogleraar antieke filosofie aan de Universiteit Utrecht. Hij is als lid van de redactieraad actief betrokken bij de totstandkoming van de reeks Aristoteles in Nederlandse vertaling. Later dit jaar verschijnt in deze reeks zijn vertaling van Over de Ziel .
De Ethica is vertaald door Christine Pannier en Jean Verhaeghe. De Politica is vertaald door Jan Maarten Bremer en Ton Kessels
S P R I N G V O S S E N
Redactie en presentatie Robert van Altena
Overzicht uitzendingen Springvossen maart 2013
Springvossen wordt iedere dinsdag van 16.00-17.00u live uitgezonden vanuit de studio op de 4e verdieping van de OBA | Openbare Bibliotheek van Amsterdam.
De uitzendingen zijn te beluisteren via livestream: www.amsterdafm.nl | kabel 103.3 | FM 106.8
Contact en informatie:
- Springvossen op Facebook
- springvossen@gmail.com
- Springvossen radio AmsterdamFM
