Gast: Bert Jansen, kunsthistoricus
Robert van Altena spreekt in deze uitzending met Bert Jansen over kunstenaar Marcel Duchamp (1887-1968)*. Zo’n vijfentwintig, dertig jaar geleden begon Bert Jansen, die zich tot dan voornamelijk met hedendaagse kunst bezighield, te schrijven aan wat een uitgebreide reeks artikelen zou worden over Marcel Duchamp. Marcel Duchamp, één van die kunstenaars waar boekenkasten vol over zijn geschreven. Bert Jansen voegde er moedig het zijne aan toe met ‘Chacun son Marcel. Meerduidigheid in het werk van Marcel Duchamp’, zijn proefschrift uit 2015.
“Ik probeer te reconstrueren wat tussen ca. 1914 en 1917 de oorspronkelijk beweegredenen waren van Duchamp.”
De gentleman-kunstenaar Marcel Duchamp zoals wij die kennen is veelal een creatie uit de jaren zestig. Bert Jansen probeert om die mercuriale figuur enigszins vaste vorm te geven door Duchamp (zijn taalspel, zijn werk) te verbinden met zijn tijd.
Bert Jansen dompelde zich hiertoe onder in de Franse cultuur van die periode. Sporen van ‘zijn’ Duchamp vond hij niet alleen in de kunstwereld van die tijd, maar ook, de kunstenaar achterna reizend, op rommelmarkten in bijv. de Jura, in o.a. populaire deuntjes en satirische tijdschriften. Met zijn vondsten laat Bert Jansen het werk van Marcel Duchamp op een verrassende manier spreken. James Joyce schrijft in zijn Ulysses: « Alles spreekt op zijn eigen manier ». Bij Duchamp, zo stelt Jansen, is alles meerstemmig.
Het Duchamp Research Portal is een rijke bron van documentatie over Marcel Duchamp. Dit digitaal archief is een samenwerking tussen het Centre Georges Pompidou, het Philadelphia Museum of Art en de Association Marcel Duchamp.
*Dit gesprek werd eerder uitgezonden op 13 november 2017
Springvossen is ook te beluisteren onder AmsterdamFM op de diverse podcast platforms — te vinden via Linktree — & op Salto Amsterdam.
Foto: Marcel Duchamp, ‘La boîte-en-valise’ (1952) (coll. Boijmans van Beuningen)
<> alle afleveringen
EINDREDACTIE: ROBERT VAN ALTENA
CONTACT: SPRINGVOSSEN[at]GMAIL.COM
MUZIEK
Opening: Anton Webern, ‘Variationen’, Op.27, II. Sehr schnell (1936) door Michuko Uchida – piano . Album: Schoenberg – Berg – Webern. Michuko Uchida en het Cleveland Orchestra o.l.v. Pierre Boulez (2000, Philips)
Slot: Thelonious Monk, ‘Raise Four’ met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968, Columbia Records)
