15.00 – 16.00 In de maanden juli en augustus iedere maandag een herhaling uit het archief van Springvossen. Deze week een gesprek dat Robert van Altena opnam met schilder Gijs Frieling in de kunstruimte van AkzoNobel Art Foundation over zijn muurschildering Common Background. De muurschildering van Gijs Frieling is ook onderdeel van de nieuwe collectiepresentatie Common Ground 2. Een kunstenaar is, althans in ons geprivilegieerde deel van de wereld, vrij om te kiezen wat hij wil maken. Hoe vrij de kunstenaar ook is hij kan zich niet losmaken van zijn tijd en van alles wat de geschiedenis op de vloedlijn van die tijd heeft achtergelaten. Het onbekommerd rondscharrelen in die sporen wordt, niet onwillekeurig, een zoektocht naar voorbeelden en tekens die als de toegangspoort in het korte verhaal ‘Voor de wet’ van Kafka maar voor één persoon zijn bestemd; de kunstenaar zelf die daarin de voortekenen van een eigen kunst vermoedt. Gijs Frieling werd door een liefhebber met kennis en toewijding, ingevoerd in volkskunst. Volkskunst of folkloristische kunst kan vanuit een kosmopolitisch oogpunt beschouwd worden als naïef en louter decoratief. Een dergelijk oordeel treft voornamelijk folkloristische uitdrukkingen uit onze eigen cultuur want exotische folklore —een term die vanuit datzelfde kosmopolitisch perspectief in uiterste zin betekenisloos is— krijgt vaak een warmer onthaal. Folklorisme, een term die eenvoudig geringschattend gebruikt wordt, is in het idioom van Frieling tot geuzenterm geworden. Om het zonder de nuances uit te drukken die een rijk inzicht kenmerken; Gijs Frieling zag via de folkloristische kunst de mogelijkheid om ongecompliceerde kunst maken.
“Ik denk dat het er in de kunst altijd om gaat om de illusie en de constructie tegelijkertijd te laten zien.”
Je zou een wandtapijt van woorden kunnen weven om uit te leggen wat dat dan zou kunnen zijn, een ‘ongecompliceerde kunst’. Die gedachte zal bijvoorbeeld niet zo direct als een geïsoleerd inzicht bij de kunstenaar zijn opgekomen maar geboren zijn uit een studieuze interactie van het lezen van de traditie, de handeling van het schilderen en de schermutselingen van de levende kunstwereld en, even eenvoudig als gecompliceerd, van het leven. De muurschildering ‘Common Background’ is een fantasielandschap met een ritmisch en melodieus spel van ornament, motief en kleur. Het is een transparante schildering in technische en in overdrachtelijke zin: Alle verflagen blijven zichtbaar waardoor de geschilderde elementen zich nergens losmaken van het weefsel van de gehele schildering. De schildering is een compositie van aanduidingen van herkenbare elementen uit de ons omringende wereld maar blijft zich tonen als schildering. Hier geen streven naar een optische illusie die een absolute objectiviteit veinst. Frieling zegt hierover: “Ik denk dat het er in de kunst altijd om gaat om de illusie en de constructie tegelijkertijd te laten zien.” Foto: assistenten van Gijs Frieling werkend aan Common Background, 2018, -pigmenten, caseïine, 4 x 7m.- Gijs Frieling. Courtesy Gijs Frieling & Art Foundation AkzoNobel
Vorige uitzending: Bettie van Haaster, schilder.
Volgende uitzending: Anneke Brassinga, dichter.
ALLE SPRINGVOSSEN-UITZENDINGEN
Eindredactie en presentatie: Robert van Altena Contact: springvossen@gmail.com Springvossen op Facebook en Instagram
Muziek:
- Říkadla (Nursery Rhymes) I. Introduction van de cd, Leoš Janáček Choral Works door Capella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss (uitgave van Harmonia Mundi, 2012).
- Slot: Four Russian Peasant Songs (for chorus of equal voices with horns) van Igor Stravinsky door de Greg Smith Singers (opname: Hollywood, CA, 1965) (uitgave Sony 1991).
- On Saint’s Days in Chigasakh
- Ovsen
- The Pik
- Master Portly
