Wat een ongelooflijk leuk initiatief was dat toch. Of het al eerder gebeurde elders op de wereld of dat het een originele gedachte was van voormalig OBAdirecteur Hans Van Velzen, geen idee. Er werd in elk geval een piano in de publieke ruimte geplaatst, de centrale hal, waarop mensen hun muzikale creativiteit konden delen met ‘de wereld’. Dit idee werd uit nood geboren, waarover later meer.
Op de Centrale Bibliotheek op de Prinsengracht waar nu het Andazhotel in zit, was op de vierde etage een min of meer geluidsdichte kamer waar een studiepiano stond, die mensen voor een uur konden reserveren. Min of meer geluidsdicht want oh, wat hebben we af en toe ‘genoten’ van mensen die dachten dat ze een geniale inval hadden, die ze dan meenden een uur lang onafgebroken te moeten herhalen. Vele dagen. Vele weken.
Of miskende virtuozen in de zangkunst, die moeiteloos door de geluiddempende eierdozen heengingen met hun geluidscapriolen en de muziek die wij zelf draaiden in de aanpalende werkkamer met vele snerpende decibellen overstemden. Je moest hun doorzettingsvermogen en schaamteloosheid bewonderen en je mocht er absoluut niet om lachen natuurlijk maar men kon ons regelmatig onder de werktafels opvegen, onmachtig geworden door zoveel ‘muzikale’ overkill! Letterlijk.
We hanteerden een intekenrooster voor gebruikers waarop het personeel kon zien of ze zélf heel hard de Mothers of Invention moest gaan draaien of desnoods Cathy Berberian of dat je – bij sommige pianisten- je eigen muziek uit kon zetten omdat ze echt prachtig speelden. Die waren er gelukkig ook. 10% schat ik. Voor de overige 90% had een lesje hier of daar, of liever gezegd: structureel en gedisciplineerd en langdurig, geen kwaad gekund
Op de spiksplinternieuwe bibliotheek aan het Oosterdok was niet voorzien in een muzikale oefenruimte terwijl zulks toch voorzien had in een zo niet in kwaliteit dan toch wel in kwantiteit behoorlijke behoefte. Vergeten?
Hoe dan ook, de oefenpiano verdween in de Oosterdokskelder.
Tot de officiële opening van de bibliotheek, toen hij even nodig bleek om de feestelijkheden op te luisteren met muziek. Door gelukkig toeval bleef de piano er staan. Vergeten?!
Sommige mensen, vooral de studenten van het naastgelegen Conservatorium, zagen dit als een invitatie en maakten gebruik van dit toeval om hun vaardigheden in het spelen voor publiek op een onnadrukkelijke en redelijk stressloze wijze te oefenen.
De heer J. Vischjager (foto) speelde elke dag tegen een uur of zes romantische klavierleeuwmuziek, die onze beveiligers en klantenservice medewerkers maar matig konden waarderen. Soms moest de directeur himself eraan te pas komen om de kijvende partijen te scheiden. Maar de directeur hield de pianist de hand boven het hoofd. Altijd. Ook dat moet ik hem nageven!
De OBA zag al snel de win-winsituatie, zoals dat toen genoemd werd, van de piano en liet hem staan waar hij stond, in de hal. Men bouwde wel wat voorwaarden in wanneer je erop mocht spelen want het liep al gauw uit de hand met eindeloze Für Elizebeginnetjes en er lag wel héél vaak een kip in het water en ook de vlooien marcheerden veelvuldig over de toetsen.
Dan nog was er een overkill aan Yann Tiersens ”Amélie”.
Op gegeven moment vond dit mooie voorbeeld navolging. Er verscheen maar liefst een vleugel in de hal van het Centraal Station die al jaren weer prachtig klinkt onder die bogen. Vaak zijn er spontane jamsessies waar je even stil voor blijft staan. Zoiets kost niets, nou ja, een piano/vleugel en een geregelde stembeurt maar die kosten wegen niet op tegen de baten. Muziek haalt de scherpe randjes van stress, werkstress, forensenstress. Verzacht de ergernis van vertragingen en drommende mensenmassa’s. Minder geklaag en gezeur dus.
Fantastisch idee. Ook in Leiden staat nu een piano op het station. In Den Haag. In De Nieuwe Bibliotheek van Almere. Ik bedoel maar!
En nu dus op de pont naar de NDSMwerf over het IJ. Helaas niet structureel. Marnix van de Poll geeft, net zoals hij dat al deed in 2014, maandag 1 mei een pianorecital op het ‘pianopontje’ van 7-10 uur ’s ochtends. Om de maandagblues te verdrijven.
In 2014 deed hij dat al eens en speelde hij Sjostakovitsj, nu Yoshimatsu en Glass. Misschien speelt hij vanmiddag live bij Beitske de Jong tijdens Kunst & Cultuur op Vrijdag, misschien ook niet. Misschien kan hij niet komen, dat kan ook nog. Het staat nog met een vraagteken aangemeld in het draaiboek als ik dit schrijf- ah, hij komt wel hoor ik net.
Het is vind ik te leuk om onopgemerkt te laten. Hoe dan ook klinkt er dus pianomuziek vanmiddag, live of niet live. Van Takashi Yoshimatsu een ‘verdwenen Pleiade’ en van Philip Glass “Mad rush’‘, een werkje dat we veelvuldig door de bibliotheek hoorden galmen trouwens.
En de studiepiano is er ook weer gekomen op de vierde etage! Een ‘stille’! Daar hoor je slechts de toetsen van rammelen…
Lees meer over crazy pianos, Japanse componisten of Philip Glass in Metha’s Muziek
