Gast: Hein van Dongen, filosoof.

Na 10 jaar en 400 afleveringen van Springvossen deze maand een selectie uit het programma archief.

Deze week: aflevering 163 uitgezonden op 23 september 2014.

Robert van Altena in gesprek met filosoof Hein van Dongen over het werk van de Franse filosoof Henri Bergson (1859-1941) n.a.v. de publicatie van Van Dongens monografie ‘Bergson’ dat tegelijk verscheen met de vertaling van een van Bergsons hoofdwerken ‘Tijd en Vrije wil‘ (vert. Jeanne Holierhoek).*

Henri Bergson was bij zijn leven een buitengewoon populair filosoof. Hij werd niet alleen gewaardeerd om zijn denken maar ook om zijn taal —hij werd in 1927 onderscheiden met de Nobelprijs voor literatuur.

[de tekst loopt door onder de mediaspeler]

.

Toch wilde Bergson zijn denken niet als een leer vastleggen in taal. Hein van Dongen zegt hierover in Springvossen:

“Ik moet dan altijd denken aan een uitspraak van Zhuang Zi**, de taoïstische filosoof, die zegt zoiets van: ‘als je een haas wil vangen dan maak je een strik, als je de haas hebt gevangen vergeet je de strik, als je een vis wil vangen heb je een net, als je de vis hebt gevangen vergeet je het net, als je betekenis wil vangen heb je woorden, als je de betekenis hebt gevangen vergeet je de woorden, en dan heeft hij als laatste zin: waar vind ik iemand die de woorden vergeten is?’

Ik vind het zelf een prachtige uitspraak. Iedereen kent het gesprek waarin je in de woorden blijft hangen en je het contact verliest met het onderwerp waar het over gaat. Dus ‘waar vind ik iemand die de woorden vergeten is?’, zo iemand is Bergson naar mijn idee.”

.

.

* Beide boeken verschenen in 2014 bij Uitgeverij Boom.

** De Zhuang Zi is verkrijgbaar in een vertaling van sinoloog en taoïst Kristofer Schipper (1934-2021). Kristofer Schipper was eerder te gast bij Springvossen voor een uitzending over Confucius.

.

.

Springvossen is ook als podcast te beluisteren onder AmsterdamFM via verschillende platforms waaronder iTunes / Podcasts en Spotify.

.

Afbeelding: Zhuang Zi droomt dat hij een vlinder is (midden-16e eeuw), ink op zijde, 29.4 x 51.4 cm. China tijdens de Ming dynastie. (Bron: Wiki Commons).

---

. 

<<  vorige aflevering: Germaine Kruip, beeldend kunstenaar.

>> volgende aflevering: Fransje Killaars, beeldend kunstenaar.

<>  alle afleveringen.

---

.

Eindredactie: Robert van Altena 

Contact: springvossen@gmail.com

Springvossen op Facebook & Instagram 

---

.

Muziek

Opening: Leoš Janáček ‘Introduction’, ‘Nursery Rhymes’. CD ‘Janáček choral works’ van Capella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss (Harmonia Mundi), opgenomen in 2010 in De Waalse Kerk, Amsterdam.

Slot: Thelonious Monk, ‘Raise Four’ met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968) Columbia Records.