15.00 – 16.00

Gast: Frans Sturkenboom, architectuurtheoreticus

In juli een selectie van gesprekken over architectuur uit het archief van Springvossen . 

Robert van Altena spreekt in deze uitzending met Frans Sturkenboom over zijn boek ‘De gestiek van de architectuur. Een leerboek hedendaags maniërisme’ (ArtEZ Press, 2017) ontwerp: Josse Pyl.

In beschouwingen over de verschillende kunstvormen valt weleens de vergelijking met de renaissance. De minimal art uit de jaren zestig wordt in dat verband wel genoemd maar ook het vroege modernisme uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Die benamingen lijken heel praktisch in het gebruik. Maar hoe dichter je de benoemde verschijnselen nadert hoe moeilijker het wordt deze te verenigen onder één noemer. Wat verzamelen we onder renaissance, maniërisme en modernisme? Waar ligt de scheidslijn? En is de idee van een harde scheidslijn niet een vergissing, een toegeven aan de menselijke behoefte om dingen vast te leggen die voortdurend in beweging zijn? Is het zinvol historisch zo ver uiteenliggende zaken met elkaar te vergelijken?

—

—

Frans Sturkenboom probeert met zijn boek iets te zeggen over de hedendaagse architectuur in de vorm van het werk van bijvoorbeeld OMA, MVRDV, Herzog & Meuron. Hij probeert te duiden wat zich nog onder onze ogen voltrekt. Sturkenboom creëert hiervoor een soort genealogie met bijvoorbeeld laat-moderne architecten als Louis Kahn en Carlo Scarpa en verder afdalend in de twintigste eeuw Frank Lloyd Wright en Le Corbusier. Het werk van deze modernisten brengt hij in verband met dat van voorgangers uit de zestiende en zeventiende eeuw als Francesco Borromini en twee van de vele architecten van de Sint Pieter Carlo Maderno en Michelangelo.

(de tekst loopt door onder de afbeelding)

De concepten waarvan Sturkenboom zich bedient ontleent hij aan de architectuurtheorie, de filosofie en in ruimere zin aan de cultuurgeschiedenis. Deze genealogie tekent zich af tegen de norm van de hoog-renaissance, en de norm ook van wat wel eens als zijn latere afspiegeling wordt gezien, het modernisme.

‘Gestiek’ en ‘maniërisme’ zijn de twee termen die de schrijver met ons deelt in titel en ondertitel. De historische variant van het maniërisme laat zich al moeilijk vatten dus wat zouden de contouren zijn van een hedendaagse variant? En gestiek? Frans Sturkenboom heeft een hoop uit te leggen en hij doet dit met overgave. Met zijn boek De gestiek van de architectuur deelt hij met ons, ook in schrijfstijl, een viering van het maniërisme in de architectuur tot in onze tijd.

Foto: Frans Sturkenboom, De gestiek van de architectuur (ArtEZ Press, 2017) , ontwerp Josse Pyl.

.

  alle afleveringen

.

EINDREDACTIE: ROBERT VAN ALTENA

TECHNIEK: ANNEMINKE VAN DER VELDEN

CONTACT: SPRINGVOSSEN@GMAIL.COM

INSTAGRAM / FACEBOOK

.
MUZIEK

Opening: Anton Webern, ‘Variationen’, Op.27, II. Sehr schnell (1936) door Michuko Uchida – piano . Album: Schoenberg – Berg – Webern. Michuko Uchida en het Cleveland Orchestra o.l.v. Pierre Boulez (2000, Philips)

Slot: Thelonious Monk, ‘Raise Four’ met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968, Columbia Records).