Gast: Rini Hurkmans, beeldend kunstenaar.

In deze aflevering van Springvossen bezoekt Robert van Altena kunstenaar Rini Hurkmans in haar studio voor een gesprek over haar presentatie Pietà. A reconsideration of a gesture.  

Op 22 mei 1972 hamert László Tóth, een geoloog die denkt dat hij Jezus is, met zijn geologen hamer in op de Maria-figuur van de Pietà van Michelangelo in de Sint Pieter basiliek.

De foto die het Vaticaan de volgende dag vrijgeeft van het incident toont de overmeestering van Tóth door enkele toegesnelde personen.  Rini Hurkmans die als beeldhouwer zelf meerdere pietà’s maakte, kiest de foto van die pijnlijke gebeurtenis uit 1972 als uitgangspunt van haar installatie. 

Geen gebaar is volledig eenduidig. Zo lijkt de in de foto vastgelegde scene ook op een re-enactment van een kruisafname. Vrij naar Wittgenstein: de betekenis van een gebaar ligt in zijn gebruik. 

Maar ook het antwoord op de vraag welk gebaar door Hurkmans heroverwogen wordt is niet eenduidig. Is het de foto van de overmeestering van de aanslagpleger? Of is het wellicht het gebaar dat Michelangelo Maria laat maken met haar vrije linkerarm? Een arm die sneuvelde in de aanslag. Het is op de foto goed te zien. Of het gebaar van de fotografie die de gebeurtenis vermenigvuldigt?

Hurkmans heeft ook kopieën laten maken van de linker onderarm van Michelangelo’s Maria. Een van deze kopieën figureert in de tentoonstelling. Een andere heeft Rini Hurkmans overgedragen aan dichter Anne Vegter.  Zij zal op deze kopie reageren in schrift en wie weet gebaar. Daarna zal Vegter deze doorgeven aan een volgende persoon die zij daarvoor uitkiest.

De heroverweging zette Hurkmans er ook toe na te denken over vormen van verlies. Zij kwam tot een aantal van drieëndertig. Een van de werken in de tentoonstelling is een flinke uitvergroting van de foto met daarop geborduurd deze drieëndertig termen voor vormen van verlies.

*Dit gesprek werd eerder uitgezonden op 8 februari 2021

Foto: Rini Hurkmans, Forms of Loss (2020), fotografie + draad, 79 x 94cm. Courtesy: Rini Hurkmans & galerie Lumen Travo

---

<>  alle afleveringen

Op Spotify & Soundcloud is een speellijst te vinden met een ruime selectie van de afleveringen van Springvossen. Springvossen is ook te beluisteren op Salto Amsterdam.

---

EINDREDACTIE: ROBERT VAN ALTENA 

CONTACT: SPRINGVOSSEN[at]GMAIL.COM

INSTAGRAM / FACEBOOK

---

MUZIEK

Opening: Anton Webern, ‘Variationen’, Op.27, II. Sehr schnell (1936) door Michuko Uchida – piano . Album: Schoenberg – Berg – Webern. Michuko Uchida en het Cleveland Orchestra o.l.v. Pierre Boulez (2000, Philips)

Slot: Thelonious Monk, ‘Raise Four’ met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968, Columbia Records)