Gasten: Barbara Visser, beeldend kunstenaar & Samuel Vriezen, dichter, componist en essayist

In de studio in het Allard Pierson gaat Robert van Altena in gesprek met Barbara Visser en Samuel Vriezen over leven, kunst en poëzie van Elsa von Freytag-Loringhoven.

Barbara Visser presenteerde tijdens de afgelopen editie van IDFA Alreadymade, een film over de discussie wie nu eigenlijk de werkelijk kunstenaar is achter de beroemde readymade ‘Fountain’ (1917). Het porseleinen urinoir dat met dikke zwarte letters is gesigneerd met ‘R. MUTT’ staat bekend als een werk van Marcel Duchamp. Duchamp presenteerde het halverwege de jaren dertig in zijn ‘Boîte-en-valise’, een miniatuurpresentatie van zijn œuvre, als een van zijn werken. Toch bestaan er allerlei argumenten waarmee diens auteurschap kan worden betwist. Elsa von Freytag-Loringhoven is een kandidaat die in deze discussie veel naar voren wordt geschoven als mogelijk auteur van het werk.

In een gesprek op Facebook schreef Samuel Vriezen dat het jammer is als Elsa von Freytag-Loringhoven alleen besproken wordt in het debat rond ‘Fountain’. Waarom zo stelde hij, hebben we het niet ook over de uitzonderlijke poëzie van Elsa von Freytag-Loringhoven?

Samuel Vriezen was zo overrompeld door een specifiek gedicht van Elsa von Freytag-Loringhoven dat hij het direct vertaalde. “Dit was het gedicht dat ik zo overweldigend vond toen ik voor het eerst haar werk tegenkwam. Ik kende zo’n stem, en ik ken eigenlijk nog steeds zo’n stem niet verder in de literatuur. Ik was geschokt, ik was echt geschokt. Tachtig of negentig jaar na dato was ik nog geschokt door iets wat toen speelde.”

Dit lange gedicht kreeg in zijn vertaling de titel: MIJNEZELF — MIJNEZIEL — EN — MIJN — GIETIJZEREN GELIEFDE. Deze vertaling is nog niet gepubliceerd maar Vriezen zal in de uitzending een passage voordragen.

NB: Alreadymade is op woensdag 29 mei 16:30 te zien bij bioscoop Trianon te Leiden, met voorafgaand aan de vertoning van de film een gesprek met Barbara Visser.

De in de uitzending genoemde boeken:

• Irene Gammel, Baroness Elsa. Gender, Dada, and Everyday Modernity—A Cultural Biography (MIT Press, 2003)
• Body Sweats. The Uncensored Writings of Elsa von Freytag-Loringhoven, red. Irene Gammel en Suzanne Zelazo (MIT Press, 2016)
• Vergeten paraplu. 16 gedichten van Barones Elsa von Freytag-Loringhoven met Nederlandse en Friese vertalingen van Hans van der Heijde en Fedde Douwes Dijkstra. (Uitgeverij Perio, 2023)
• Jerome Rothenburg, Revolution of the word. A new gathering of American avant garde poetry, 1914-1945, 1e editie; (Seabury Publishers,1974), recente editie; (Exact Change Publishers, Boston Mass., 2004)

Foto: Affiche van Barbara Vissers film Alreadymade

---

<>  alle afleveringen

Op Spotify & Soundcloud is een speellijst te vinden met een ruime selectie van de afleveringen van Springvossen. Springvossen is ook te beluisteren op Salto Amsterdam.

---

EINDREDACTIE: ROBERT VAN ALTENA 

CONTACT: SPRINGVOSSEN[at]GMAIL.COM

INSTAGRAM / FACEBOOK

---

MUZIEK

Opening: Anton Webern, ‘Variationen’, Op.27, II. Sehr schnell (1936) door Michuko Uchida – piano . Album: Schoenberg – Berg – Webern. Michuko Uchida en het Cleveland Orchestra o.l.v. Pierre Boulez (2000, Philips)

Slot: Thelonious Monk, ‘Raise Four’ met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968, Columbia Records)